Koel water, dankzij koudtapwatercirculatiesysteem met koeling in de recirculatieleiding, deel 2
Koud tapwater uit de kraan moet ook echt koud zijn. Helaas wordt water in panden vaak warmer dan we willen – zelfs weleens warmer dan 25°C. En dat vinden we niet alleen onprettig, het is ook niet toegestaan in verband met legionellagevaar. Hoe houden we water uit de kraan echt koel? Een gekoeld koudtapwatercirculatiesysteem biedt eventueel uitkomst. Er loopt momenteel een onderzoek.
Er zijn twee soorten systemen. In de vorige blog las u alles over het koudtapwatercirculatiesysteem met koeling in de recirculatieleiding. In deze tweede blog in de reeks zetten we de kenmerken op een rij van het koudtapwatercirculatiesysteem met koeling in een koelvat direct na de watermeter en een recirculatieleiding.
Inhoudsopgave
Actief koelen tot 20°C of lager
Ook met dit koudtapwatercirculatiesysteem voorkomt u legionella en heeft u altijd fris, koel water. In een koudtapwatercirculatiesysteem met koeling in een koelvat en een recirculatieleiding worden er deelringen gemaakt. Dit systeem is bedoeld om een temperatuur van 20°C of lager te bereiken.
Kenmerken van dit systeem
- De koudwaterhoofdleidingen hebben verzamelleidingaftakkingen. Langs deze aftakkingen liggen ook koudtapwatercirculatieleidingen. Het is dus een koudtapwatercirculatiesysteem met deelringen.
- Zijn er meerdere deelringen? Dan is het noodzakelijk om deze ringen in te regelen. Aan het einde van elke ring moet de watertemperatuur maximaal 20°C zijn. Dit is lager dan wettelijk verplicht. In werkelijkheid is deze temperatuur lager. Dat komt omdat de minimale temperatuur van de hoofdcirculatieleiding, die tot op de recirculatie-aansluiting op de hoofdkoudwaterleiding reikt, ook maximaal 20°C moet zijn – als dit tenminste de wens van de opdrachtgever is. Dit is een veilige temperatuur in verband met legionella-anisa-preventie. Om dit te bereiken kan het water, direct na binnenkomt, het best gekoeld worden tot 14°C.
- Er komt een recirculatieleiding die gekoppeld wordt op het vat. De retourintredetemperatuur is dan maximaal 18°C. Met 18°C zit u, met een veiligheidsmarge van 10%, onder de 20°C. Dit is de legionellapreventiegrens voor de legionella anisa-bacterie. Mensen met een zwak immuunsysteem ondervinden hier grote gevolgen van.
Zo werkt het
Inregelen deelringen
Het inregelen van deze deelringen gebeurt door motorbediende ventielen. Deze ventielen worden aangestuurd door een centraal regelorgaan. De motorventielen regelen de flow uit de waterleidingberekening totdat de berekende temperatuur behaald is, aan het eind van de betreffende deelring. Vervolgens daalt de flow tot het niveau waarop de gewenste temperatuur in stand gehouden kan worden.
Let op: er is een minimum flow. Dat is de minimale flow die nodig is om de toerengeregelde pomp nog goed te laten functioneren, gedeeld door het aantal ventielen. Alle minimum doorlaten in totaal vormen de minimaal benodigde flow over de pomp is. Deze minimale stand wordt ook geautomatiseerd ingesteld als er getapt wordt uit kranen die op aftakkingen vanaf de deelring zijn aangesloten. Dit kunt u waarnemen doordat met de flowopnemer in de koudwaterleiding een hogere volumestroom wordt gemeten dan met het motorventiel in het recirculatie-leidingdeel.
Aansluitingen
- Ons advies is, om alle aansluitingen tot op de muurplaat door te lussen. Zo houdt u alle leidingen gekoeld. Er ontstaan op deze manier meerdere kleinere deelringen, omdat er een grens zit aan leidingdiameters die in wanden verwerkt kunnen worden. Daarnaast is er een maximumsnelheid voorgeschreven in wanden bij verblijfsruimten om te voldoen aan de genormaliseerde geluidseisen. Gebruik van venturi stromingsdelers raden we af: er kan geen gegarandeerde flow bepaald worden. En dat staat gegarandeerde doorstroming in de weg.
- Temperatuuropnemers voor het gebouwbeheersysteem en/ of de thermometers moet u minimaal 50 cm voor de koppeling van de deelring op de circulatieverzamelleiding monteren. Alleen zo kan de voeler in het ventiel de juiste temperatuur waarnemen, omdat er geen beïnvloeding is door de temperatuur in de hoofd- of verzamelcirculatieleiding.
Pomp, temperatuuropnemers en flowsensoren
- Gebruik een toerengeregelde tapwatercirculatiepomp. Dat is een toerenregeling op druk, niet op basis van temperatuur. Hiermee voorkomt u dat er een grotere volumestroom en een hogere snelheid ontstaat over de nog openstaande deelringen.
- Met behulp van regeltechniek kunnen kleppen (verder) opengezet worden. Zo kunnen de toeren van de pomp omhooggaan als er hogere ruimtetemperaturen waargenomen worden.
- In de circulatieverzamelleidingen komen temperatuuropnemers die de temperatuur van het circulatiewater meten. Ongeveer in het midden, tussen twee aansluitingen van deelringen in, komt de opnemer. Daarnaast zitten er temperatuuropnemers op cruciale punten van de hoofdwaterleidingen en in deelringen. Ook deze zijn verbonden met de regeltechniek.
- Aan het begin én aan het einde van elke deelring komt een flowsensor. Deze meet het verbruik en dus de verversing in de deelringdankzij het centraal regelorgaan. Heeft er onvoldoende verversing plaatsgevonden in de deelring? Dan opent er een spuiklep die aan het eind van de deelring gemonteerd zit. Deze opent zo kort mogelijk en ververst alleen de exact benodigde waterhoeveelheid. De spuiklep aan het eind van de hoofdcirculatieleiding opent ook heel even. Dat komt omdat er altijd nog een klein stukje leiding is tussen de spuiklep aan het eind van de deelring en de aansluiting op de verzamelcirculatieleiding. En ook dat stukje moet ververst worden.
Tip: voorkom hotspots
Voor dit systeem geldt hetzelfde als voor koudtapwatercirculatiesystemen met koeling in de recirculatieleiding: voorkom altijd hotspots. Ontstaan er te veel kolonievormende eenheden legionella in het systeem? Dan kunnen de hotspots zich verspreiden door het rondpompen van het water. Met temperatuuropnemers kunt u dit voorkomen. U brengt ze aan in schachten, verlaagde plafonds, de technische ruimte enzovoorts. Let er ook op dat de klimaatbeheersing van het pand zo ontworpen is, dat er geen te hoge ruimtetemperaturen kunnen optreden.
Voordelen van dit systeem
- Het water is gekoeld tussen de 14 en de 20°C en altijd vers.
- Het systeem voorkomt legionellavorming. Er is immers altijd controle op de installatie.
- Vanwege de regeltechniek kunt u alle benodigde gegevens voor legionellabeheer registreren.
Nadelen van dit systeem
- U bent duurder uit dan met een systeem zonder koeling van het tapwater. De aanschaf-, montage-, beheer- en onderhoudsprijs is hoger dan bij deze andere systemen.
Whitepaper over koudtapwatercirculatiesystemen
Alle systemen hebben we overzichtelijk bij elkaar gezet in een whitepaper. Inclusief de kenmerken en de voor- en nadelen per systeem. Interesse? Wij sturen u de whitepaper graag toe!
Onder vermelding van –nog niet toepassen- geeft Onno Leever voor TVVL uitleg op deze systemen in de cursus leidingwaterinstallaties.
Wij helpen u graag bij het ontwerp van een koudtapwatercirculatiesysteem voor uw gebouw. Ook is het mogelijk ons in te schakelen voor kennisdelen, zoals een lezing of een maatwerktraining. Neem direct contact met ons op! Bel 030 293 15 15 of mail
info@leever.nl
